Sürdürülebilir Bina Tasarımı
Sürdürülebilir bina tasarımı söz konusu olduğunda, genellikle üç ana alandaki hedefleri düşünürüz: Çevre, insanlar ve maliyetler. Çevresel hedef; su, enerji ve hammadde gibi doğal kaynakların tüketimini azaltmak ve inşaat sürecinden kaynaklanan çevresel zararı önlemektir. İnsan odaklı hedef, binada yaşayan ve çalışanlar için konforlu, kolay, güvenli ve verimli bir ortam sağlamaktır. Maliyet faktörleri ise maliyetleri azaltmak için binanın inşasını ve işletimini optimize etmeyi amaçlar.
Sürdürülebilirlik, son birkaç yılda gelişen teknoloji ve çevre bilincinin ürünüdür. Binalar ekosistemlerdir; tüm canlı ekosistemlerde olduğu gibi, binalar da kaynakları kullanır ve atık üretir. Ancak, bina tasarımında sürdürülebilirliği sağlamak için sürdürülebilir bina tasarımı, enerji verimliliği teknolojisi, inşaat ve tesis yönetimi yazılımlarındaki son gelişmeler sayesinde atık ve kaynak tüketim oranlarını azaltabiliriz.
Alan Optimizasyonu
Sürdürülebilir bina tasarımı, konum, yönlendirme, peyzaj ve park alanları dahil olmak üzere yer seçimi ile başlar. Bu parametreler yerel ekosistemi ve bina içindeki enerji tüketimini etkiler. Her şeyden önce, alan optimizasyonu ve bina tasarımı tamamlayıcı olmalıdır.
Fiziksel güvenliği göz önünde bulundurarak bir proje oluşturmak, alan tasarımını optimize ederken kritik bir sorundur. Çevre aydınlatması, ilgili erişim yollarının yerleri, otopark ve araç bariyerleri gibi belirli faktörlerin dikkate alınmasına ihtiyaç vardır.
Enerji Verimliliği
Sürdürülebilirlik genellikle iklim değişikliği ve enerji bağımlılığı ile yakından ilişkilidir. Küresel enerji talebinin 2050 yılına kadar %47 oranında artması bekleniyor. Uzmanlar, gaz ve kömür kullanımınından uzaklaşmaya yönelik bir değişiklik beklemelerine rağmen, fosil yakıtların 2040 yılına kadar küresel enerji tüketiminin %60’ını sağlamaya devam edeceği bilinen bir gerçek.
Sürdürülebilir tasarımın, güneş ve rüzgâr enerjisi gibi çevreye zarar vermeyen verimli enerji kaynaklarını içermesi bu nedenle zorunludur. Bu enerji kaynakları sadece verimli olmakla kalmaz; aynı zamanda enerji yüklerini büyük ölçüde azaltır ve daha fazla insanı yeni binalara güç sağlamak için yenilenebilir enerjiden yararlanmaya teşvik eder.
Sıfırdan sürdürülebilir bir bina tasarlarken, eski binaların enerji verimliliğini artırmanın ve enerji tüketimini azaltmanın yanı sıra, uzun vadeli enerji verimliliğini de göz önünde bulundurmak gerekir.
Su Tasarrufu
Yeni binalar, arazinin hidrolojik ve ekolojik işlevini değiştirir, bu nedenle yapılı çevrede sürdürülebilirlik son derece önemlidir. Sürdürülebilir binalar, ekoloji ve hidrolojinin inşa edilmemiş arazi üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmeye odaklanmalıdır.
Tasarım aşamasından yerinde inşaata kadar su tasarrufu bir önceliktir. Dünyanın farklı bölgelerinin tatlı su kıtlığıyla karşı karşıya olduğu günümüzde, sürdürülebilir bina tasarımı, tatlı su stokunu etkileyen zemin katmanlarının inşasını en aza indirmeye çalışmalıdır.
Buna göre, yeni binalar su verimliliğini teşvik etmeli ve mümkün olan her yerde atık akışlarını azaltmalı ve geri dönüştürmelidir. Evlere içilebilir su getirmeye çalışırken mümkün olduğunca az enerji harcamak önemlidir.
Malzeme Optimizasyonu
Dünya nüfusunun hızlı artışına paralel olarak doğal kaynak tüketimi de artmaktadır. Sarf malzemeleri sınırlı olduğunda entegre ve akıllı malzeme kullanımı çok önemlidir. Sürdürülebilir bina tasarımı, çevresel etkiyi azaltmak için kaynak kullanımını azaltmaya ve toksisiteyi en aza indirmeye çalışmalıdır. Yapılı çevrede malzeme optimizasyonu yoluyla sürdürülebilirliğe ulaşmak, özellikle finansal kaynakların ve çevrenin korunması gerektiğinde oldukça faydalıdır.
İç Mekân Kalitesinin Artırılması
Bir binanın iç mekân kalitesi, bina sakinlerinin sağlığını, konforunu ve üretkenliğini önemli ölçüde etkiler. Sürdürülebilir binalar sonuç olarak doğal ışığı en üst düzeye çıkarır, doğal havalandırmayı kolaylaştırır, nem seviyelerini kontrol eder, konforlu akustik seviyeleri optimize eder ve yüksek uçucu organik bileşik emisyonlarına sahip malzemelerden kaçınır.
Operasyonel Optimizasyon
Mimarlar ve tasarımcılar, bakım gereksinimlerini azaltan, daha az enerji ve su gerektiren ve daha az atık üreten malzeme ve sistemler belirlemelidir. Tasarım aşamasında işletme ve bakımın planlanması, çalışma ortamını iyileştirecek, verimliliği artıracak ve sorunları önleyecektir.
